Historia a prawa człowieka.
Polsko-niemiecko-białoruskie seminarium dla studentów
W dniach 25-30.11.2024 r. w Europäische Jugendbildungs- und Jugendbegegnungsstätte Weimar/Niemcy oraz w Miejscu Pamięci Buchenwald odbyła się druga część projektu „Historia a prawa człowieka” w którym wzięło udział 30 studentów z Polski, Niemiec i Białorusi (European Humanities University w Wilnie/Litwa). Wspólną pracę seminaryjną rozpoczęliśmy od warsztatów na wystawie w Muzeum Pracy Przymusowej w Weimarze, ze szczególnym uwzględnieniem historii robotników przymusowych z Polski i Białorusi. Podczas zwiedzania miasta dowiedzieliśmy się, jaką rolę pełnił Weimar - kolebka Republiki Weimarskiej (1918-1933) w okresie narodowego socjalizmu. Weimar i okres klasyczny były szczególnie interesujące dla narodowego socjalizmu. Całe miasto i jego życie kulturalne miały zostać przebudowane, aby sprostać nazistowskiemu ideałowi „niemieckiej kultury” dla „wspólnoty narodowej”. W stolicy „Schutz- und Trutzgau Thüringen” powstały takie budynki jak Gauforum i Hotel Elephant. W tym samym czasie zbudowano obóz koncentracyjny Buchenwald (1937-1945) i duże fabryki zbrojeniowe. Przez dwa kolejne dni seminarium eksplorowaliśmy teren byłego obozu koncentracyjnego i miejsca pamięci Buchenwald, w którym spośród 280 tysięcy więźniów zginęło ok. 56 tysięcy. Obóz został wyzwolony przez 3. Armię USA 11 kwietnia 1945 r. W lipcu 1945 r. w okresie administracji sowieckiej, powstał na terenie obozu nowy obóz specjalny pod nadzorem NKWD jako miejsce internowania dla nazistowskich przestępców wojennych (Speziallager Nr. 2), w którym do 1950 r. zmarło wg szacunków ok. 7.100 internowanych. Podczas warsztatów z ekspertami omawialiśmy, jak kształtowały się formy upamiętnienia tych wydarzeń historycznych w NRD i współcześnie oraz założenia nowo powstającej wystawy poświęconej sowieckiemu obozowi specjalnemu na terenie Miejsca Pamięci Buchenwald. Oprowadzaniom i wykładom towarzyszyły interaktywne zajęcia warsztatowe w mieszanych grupach międzynarodowych ukierunkowane na debaty i sporne kwestie w obszarze pamięci w Polsce, Niemczech i na Białorusi, rolę historii i pamięci w stosunkach polsko-niemiecko-białoruskich oraz inicjatywy i projekty na rzecz budowania wspólnej pamięci o trudnej przeszłości.
Seminarium odbyło się w ramach współpracy MDSM Oświęcim, Europäische Jugendbildungs- und Jugendbegegnungsstätte Weimar/Niemcy, Gedenkstätte Buchenwald/Niemcy, Instytutu Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej, Uniwersytet Warszawski/Polska, European Humanities University-Białoruski Uniwersytet na uchodźstwie/Litwa.
Seminarium finansowane ze środków Erasmus+.
Koordynacja: Elżbieta Pasternak, pasternak@mdsm.pl
