Wznieść się wspólnie ponad historią | Miteinander über die Geschichte hinaus
W dniach 31 maja – 6 czerwca 2025 roku odbyła się pierwsza część polsko-niemieckiego projektu skierowanego do studentów arteterapii pt. „Wznieść się wspólnie ponad historią | Miteinander über die Geschichte hinaus”. W projekcie wzięli udział studenci arteterapii z Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie oraz Hochschule für Wirtschaft und Umwelt Nürtingen-Geislingen (Niemcy).
Celem projektu było pogłębienie refleksji nad wspólną historią Polski i Niemiec, budowanie dialogu ponad podziałami, a także przygotowanie uczestników do tworzenia własnych projektów edukacyjnych skierowanych do młodzieży z niepełnosprawnościami – w szczególności w kontekście miejsc pamięci.
Pierwszy dzień spotkania poświęcony był integracji, wzajemnemu poznaniu się oraz budowaniu otwartej komunikacji w grupie międzynarodowej. Uczestnikom zaprezentowano historię oraz działalność edukacyjną Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży (MDSM) w Oświęcimiu. To spotkanie stworzyło fundament pod wspólną pracę warsztatową i dialog na kolejnych etapach projektu.
W drugim i trzecim dniu uczestnicy odwiedzili Miejsce Pamięci Auschwitz. Zwiedzanie zorganizowano w dwóch grupach językowych. Studenci poznali teren byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz I – obozu macierzystego z zachowanymi oryginalnymi budynkami, celami więziennymi i wystawami historycznymi.
Następnie udali się do byłego obozu zagłady KL Auschwitz II-Birkenau. Wizyta w tym miejscu stanowiła głębokie i emocjonalne przeżycie. Uczestnicy doświadczyli, jak obecność w przestrzeni związanej z tragedią milionów ludzi budzi smutek, ale i poczucie odpowiedzialności za pamięć oraz przekazywanie prawdy kolejnym pokoleniom. To doświadczenie unaoczniło, że milczenie wobec zła może prowadzić do kolejnych tragedii.
Po zwiedzaniach Miejsca Pamięci, uczestnicy przystąpili do pracy twórczej inspirowanej tytułem projektu „Wznieść się wspólnie ponad historią”. Tematyka powstających prac koncentrowała się wokół historii obozu Auschwitz, doświadczeń biograficznych oraz znaczenia międzynarodowego spotkania. Studenci pracowali z wykorzystaniem papieru, materiałów do rysunku, malarstwa i kolażu. Wspólna wystawa powstałych dzieł sprzyjała refleksji oraz rozmowom o emocjach, skojarzeniach i indywidualnych doświadczeniach.
W ten sposób uczestnicy nie tylko dzielili się swoimi historiami, ale także łączyli je w nowe formy wypowiedzi artystycznej, które mogły być kontynuowane przez innych.
W czwartym dniu grupa gościła w Zakładzie Arteterapii i Edukacji Artystycznej Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie. Uczestnicy zostali serdecznie przyjęci przez kierowniczki Zakładu – Danutę Pietraszewską oraz Małgorzatę Alberską.
Podczas wizyty studenci studiów magisterskich zaprezentowali różnorodne formy arteterapeutyczne, dzieląc się swoimi doświadczeniami i projektami. Spotkanie stanowiło cenną okazję do wymiany wiedzy i inspiracji między partnerami projektu.
W ramach projektu uczestnicy – przyszli arteterapeuci – opracowywali koncepcje działań edukacyjnych w miejscach pamięci, skierowanych do młodzieży z niepełnosprawnościami. Dzięki swojej wiedzy, empatii i wrażliwości, potrafią oni towarzyszyć osobom w indywidualnych, często głęboko poruszających procesach twórczych. Ich zadaniem jest również dostosowanie metod pracy do możliwości i potrzeb odbiorców.
Uczestnicy w grupach mieszanych stworzyli trzy projekty dla młodzieży niepełnosprawnej:
„DEtachment” - projekt dla młodzieży autystycznej
„heART mind and action” – polsko-niemiecki projekt dla młodzieży niesłyszącej
„ShelfExperience, ShelfExpression“ - polsko-niemiecki projekt dla młodzieży niesłyszącej
Rola arteterapeuty w takich działaniach łączy kompetencje terapeutyczne z refleksją nad historią i pamięcią zbiorową – co czyni tę pracę nie tylko zawodową, ale i etyczną misją.
Projekt nie tylko wzbogacił kompetencje zawodowe uczestników, lecz także stworzył przestrzeń do budowania trwałych relacji, dialogu i wzajemnego zrozumienia. Konfrontacja z miejscem pamięci Auschwitz pokazała, jak ważne jest uwrażliwienie na potrzeby drugiego człowieka – zarówno w kontekście indywidualnym, jak i społecznym.
Polsko-niemieckie seminarium oraz wspólna praca artystyczna stały się impulsem do dalszej współpracy i kontynuowania działań w ramach międzynarodowych projektów edukacyjno-terapeutycznych.
Zespół prowadzący projekt:
- Ewa Guziak
- Thomas Staroszynski
- Iliana Bossert
- Johanna Sapalidis
Realizację projektu wsparli finansowo:
- Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej
- Stowarzyszenie Wspierające Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu
- FIJA (Stowarzyszenie Wspierające Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu z Wolfsburga)
- Unia Europejska
